Η στεφανιογραφία (καθετηριασμός) είναι η διαγνωστική εξέταση που διενεργεί ο Επεμβατικός Καρδιολόγος, προκειμένου να διαγνώσει εκ των έσω προβλήματα της καρδιάς. Διενεργείται με την εισαγωγή ενός καθετήρα και χρησιμοποιείται για την απεικόνιση της ροής του αίματος εντός των στεφανιαίων αρτηριών (των αγγείων που τροφοδοτούν με αίμα την καρδιά) χρησιμοποιώντας τεχνικές απεικόνισης, όπως μια ακτινογραφία. Κατά τη διάρκεια μιας στεφανιογραφίας γίνεται έγχυση σκιαγραφικής ουσίας στο αίμα για να απεικονιστεί καλύτερα πώς ρέει. Η εξέταση μπορεί να προλάβει απειλητικές για τη ζωή του ασθενούς, καταστάσεις.
Η στεφανιογραφία ενδείκνυται όταν υπάρχει υποψία στεφανιαίας νόσου και ειδικότερα στις παρακάτω περιπτώσεις:
- Για την αξιολόγηση πόνου στο στήθος (στηθάγχη), ο οποίος εγείρει υποψία στένωσης των στεφανιαίων αρτηριών.
- Για την εξακρίβωση του βαθμού στένωσης / απόφραξης στις στεφανιαίες αρτηρίες και την αξιολόγηση της αναγκαιότητας για αγγειοπλαστική – τοποθέτηση stent ή χειρουργική επέμβαση αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (bypass).
- Ένδειξη στένωσης των στεφανιαίων αρτηριών έπειτα από αξονική τομογραφία καρδιάς.
- Έπειτα από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.
- Επί δυσλειτουργίας της αριστερής κοιλίας της καρδιάς.
- Έπειτα από τεστ κοπώσεως θετικό για ισχαιμία, σπινθηρογράφημα, μαγνητική καρδιάς ή stress echo.
- Προεγχειρητικά, εν όψει οποιουδήποτε τύπου χειρουργικής επέμβασης ανοιχτής καρδιάς, για την αξιολόγηση των στεφανιαίων αρτηριών.
- Για τον αποκλεισμό της στεφανιαίας νόσου ως αιτίου για καρδιακή ανεπάρκεια και πρωτογενείς παθήσεις του καρδιακού μυός (μυοκαρδιοπάθειες).
- Για τον αποκλεισμό της στεφανιαίας νόσου ως αιτίας σε ορισμένες αρρυθμίες (ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού).
- Επί ανεξήγητων σημαντικών αλλαγών στο ηλεκτροκαρδιογράφημα που εγείρουν υποψία στεφανιαίας νόσου.
- Τραυματισμός στο στήθος με υποψία καρδιακής βλάβης.
- Πριν από μη-καρδιοχειρουργική επέμβαση υψηλού κινδύνου σε ασθενείς με υποψία σημαντικής στεφανιαίας νόσου.
- Πριν από μεταμόσχευση καρδιάς.
- Σε ασθενείς που χρειάζονται μεταμοσχεύσεις νεφρού, ήπατος, πνεύμονα ή άλλες μεταμοσχεύσεις.
Πώς πραγματοποιείται η στεφανιογραφία;
Η στεφανιογραφία γίνεται σε συνεννόηση με τον Επεμβατικό Καρδιολόγο, ο οποίος συνταγογραφεί, διενεργεί και αξιολογεί την εξέταση. Πριν την επέμβαση ο ασθενής πρέπει να έχει αποφύγει την κατανάλωση υγρών και τροφής για τουλάχιστον έξι ώρες, καθώς επίσης θα πρέπει να έχει προηγηθεί εργαστηριακός έλεγχος, καρδιογράφημα και υπερηχογράφημα καρδιάς κι ενδεχομένως ακτινογραφία θώρακος.
Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ο ασθενής παραμένει ξύπνιος. Αρχικά, γίνεται τοπική αναισθησία στο σημείο εισαγωγής του καθετήρα (μηριαία ή κερκιδική αρτηρία). Κατόπιν αυτού γίνεται η εισαγωγή του ειδικού θηκαριού μέσω της οποίας προωθούνται υπό ακτινοσκοπικό έλεγχο οι καθετήρες μέχρι το στόμιο των στεφανιαίων αγγείων.
Στη συνέχεια, εγχέεται το σκιαγραφικό και πραγματοποιείται η απεικόνιση των αγγείων και της ανατομίας τους. Σε περίπτωση που παρατηρηθεί κάποια σοβαρού βαθμού στένωση σε ένα ή περισσότερα αγγεία ακολουθεί η διενέργεια αγγειοπλαστικής με ή χωρίς την τοποθέτηση stent.
Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την αφαίρεση των καθετήρων και τη συμπίεση του σημείου για μερικές ώρες.
Ο ασθενής επιστρέφει στο σπίτι του την ίδια ημέρα, αφού πρώτα παραμείνει στο νοσοκομείο για 3 με 4 ώρες, εφόσον κατά τη διάρκεια της στεφανιογραφίας δεν υπάρξει κάποια παρέμβαση (τοποθέτηση stent).
Πλεονεκτήματα της στεφανιογραφίας από το χέρι
Η κερκιδική αρτηρία στο χέρι έχει καταστεί η προτιμώμενη οδός για τη διενέργεια στεφανιαίας αγγειογραφίας και καρδιολογικών επεμβάσεων λόγω της ασφάλειας που τη χαρακτηρίζει. Οι λιγότερες επιπλοκές του σημείου πρόσβασης, η συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο και η άνεση του ασθενούς είναι παράγοντες υπέρ αυτής της προσέγγισης έναντι της παραδοσιακής οδού από τη μηριαία αρτηρία.
Ειδικότερα, η στεφανιογραφία δια της κερκιδικής αρτηρίας έχει τα εξής πλεονεκτήματα:
- Μεγαλύτερη ασφάλεια
- Ευκολότερη αιμόσταση
- Καλύτερη έκβαση ειδικά στη φάση του οξέος εμφράγματος
- Άμεση κινητοποίηση του ασθενούς
