Οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου – ο χρόνος είναι μυς (time is muscle) της καρδιάς που πρέπει να διασωθεί. Ειδικά κατά το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου είναι σημαντική η άμεση μεταφορά του ασθενούς στο αιμοδυναμικό εργαστήριο για τη διενέργεια στεφανιογραφίας και αγγειοπλαστικής. Το αγγείο της καρδιάς που έχει στενωθεί σοβαρά ή αποφραχθεί πρέπει να ανοίξει όσο το δυνατόν συντομότερα, ώστε η νέκρωση στο μυοκάρδιο να είναι το δυνατόν μικρότερη.
Η μεταφορά του ασθενούς προς το νοσοκομείο/ κλινική, πρέπει να γίνει το ταχύτερο δυνατόν και με την ασφάλεια ασθενοφόρου, ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος επιπλοκών κατά την οξεία φάση.
Συμπτώματα του οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου
Τα τυπικά συμπτώματα είναι συνήθως ένας έντονος πόνος πίσω από το στέρνο, στο κέντρο του θώρακα, ο οποίος μπορεί να επεκτείνεται προς το λαιμό και το σαγόνι, προς το στομάχι ή και προς τα δύο άνω άκρα. Ο πόνος εμφανίζεται συνήθως με τη μορφή σφιξίματος, καψίματος ή ακαθόριστης δυσφορίας, και συνήθως είναι αρκετά έντονος και βασανιστικός, και οδηγεί σε εφίδρωση, ναυτία και εμετό.
Υπάρχουν πάντως αρκετές περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα σε ασθενείς που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη για αρκετά χρόνια, ή σε υπερήλικες ασθενείς, όπου τα συμπτώματα είναι πιο ήπια και πιο ύπουλα και εμφανίζονται με τη μορφή μιας ήπιας δυσφορίας ή δυσκολίας στην αναπνοή.
Επειγραμματικά, τα συμπτώματα μπορεί να είναι προειδοποιητικά για την παρουσία κάποιου επείγοντος καρδιολογικού προβλήματος για το οποίο πρέπει να επικοινωνήσετε μαζί μας, είναι:
Πώς προκαλείται το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου
Η παρουσία στένωσης στον εσωτερικό αυλό των αρτηριών της καρδιάς, έχει ως αποτέλεσμα την παρεμπόδιση της ομαλής ροής του αίματος εντός των αγγείων, οπότε και κατά τη διάρκεια της άσκησης, όπου το μυοκάρδιο απαιτεί προσφορά μεγάλης ποσότητας αίματος, εμφανίζονται συμπτώματα με την μορφή πόνου στο στήθος, η γνωστή σε όλους μας «στηθάγχη».
Όλοι οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της ζωής τους θα εμφανίσουν κάποιας μορφής στένωση στα στεφανιαία αγγεία, η οποία οφείλεται στην εναπόθεση πλακών που ονομάζονται αθηρωματικές πλάκες. Στους περισσότερους, όμως, οι πλάκες αυτές παραμένουν σταθερές για μεγάλο χρονικό διάστημα, χωρίς συνέπειες.
Είναι όμως δυνατόν, κάποια στιγμή, μία ή περισσότερες από αυτές τις πλάκες να συμπεριφερθούν με ασταθή τρόπο, κάτι που συνήθως οφείλεται είτε σε ρήξη, είτε σε διάβρωση της εσωτερικής επιφάνειάς τους. Σ’ αυτή την περίπτωση, δημιουργείται απότομα ένα πήγμα αίματος, θρόμβος, το οποίο μπορεί είτε να στενέψει, είτε να αποφράξει πλήρως τον αυλό της αρτηρίας. Αυτό έχει ως συνέπεια την πλήρη διακοπή της αιμάτωσης ενός τμήματος του μυοκαρδίου, το οποίο οδηγεί πολύ γρήγορα στη νέκρωσή του. Αυτό είναι το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Με ποιον τρόπο επιτυγχάνεται η διάνοιξη του αποφραγμένου αγγείου
Η διάνοιξη γίνεται με δύο τρόπους: φαρμακευτικά και μηχανικά.
Η φαρμακευτική διάνοιξη συνίσταται στη χορήγηση φαρμάκων που ονομάζονται θρομβολυτικά φάρμακα. Αυτά ενεργοποιούν μηχανισμούς λύσης του θρόμβου, που έχουν ως αποτέλεσμα τη διάνοιξη του αγγείου. Η αποτελεσματικότητα αυτών των φαρμάκων σχετίζεται με το κατά πόσον θα χορηγηθούν έγκαιρα μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.
Έχει βρεθεί από πολλές μελέτες ότι είναι πολύ αποτελεσματικά εάν χορηγηθούν μέσα στην πρώτη ώρα, αλλά από εκεί και πέρα η αποτελεσματικότητά τους μειώνεται ραγδαία και πρακτικά παύει να υφίσταται μετά την παρέλευση δώδεκα ωρών από την έναρξη του εμφράγματος.
Επιπλέον, δεν αντιμετωπίζουν το υποκείμενο πρόβλημα που είναι η ύπαρξη κάποιου βαθμού στένωσης της στεφανιαίας αρτηρίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αυξημένη πιθανότητα να ξαναποφραχθεί το αγγείο λίγες μέρες μετά. Το άλλο μεγάλο μειονέκτημα χορήγησης αυτών των φαρμάκων είναι ότι αυξάνουν την πιθανότητα αιμορραγιών, και σε ένα ποσοστό έως και 0.5% μπορεί αυτές οι αιμορραγίες να είναι πολύ σοβαρές και μοιραίες (ενδοεγκεφαλική αιμορραγία).
Η άλλη μέθοδος είναι της μηχανικής διάνοιξης του αγγείου με τη μορφή επείγουσας πρωτογενούς αγγειοπλαστικής. Σ’ αυτή τη μέθοδο, διενεργείται στεφανιογραφία με τη χρήση τοπικού αναισθητικού, όπου πραγματοποιείται προώθηση κάποιων λεπτών πλαστικών σωλήνων από το χέρι του ασθενούς, διαμέσου της κερδικής αρτηρίας εντός του στομίου των δύο στεφανιαίων αρτηριών. Διαπιστώνεται πού βρίσκεται το πρόβλημα της οξείας απόφραξης και την ίδια στιγμή πραγματοποιείται διάνοιξη με τη χρήση ενός μπαλονιού και την τοποθέτηση κάποιων εσωτερικών μεταλλικών πλεγμάτων, των λεγόμενων ‘stent’.
Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι δεν απαιτεί τη χρήση ισχυρών θρομβολυτικών φαρμάκων και άρα μειώνεται ο κίνδυνος της αιμορραγίας. Κυρίως, εξασφαλίζεται η πλήρης διάνοιξη του αγγείου σε πολύ μεγάλο ποσοστό, μειώνεται η έκταση του εμφραγματικού μυοκαρδίου και ελαττώνονται οι πιθανότητες επανέμφραξης του αγγείου, αφού αντιμετωπίζεται και η υποκείμενη στένωση της αρτηρίας.
Ο ασθενής μετά την επιτυχή διάνοιξη του αγγείου παραμένει στην Κλινική 3-5 ημέρες και υποβάλλεται στις απαραίτητες εξετάσεις.